Η Euroleague έχει εδώ και χρόνια χαρακτηριστεί ως το κορυφαίο ευρωπαϊκό μπασκετικό προϊόν. Ωστόσο, παρά την ανταγωνιστικότητά της, απομακρύνεται όλο και περισσότερο από την έννοια της «τοπικής ταυτότητας». Η φετινή κανονική περίοδος επιβεβαιώνει πως η διοργάνωση τείνει να γίνει πρωτάθλημα των ξένων παικτών, με τους γηγενείς να έχουν ελάχιστο ρόλο, ειδικά στις ισχυρές ομάδες.
Από τις 18 ομάδες της φετινής Euroleague, μόνο μία, η γαλλική Βιλερμπάν, έδωσε περισσότερο χρόνο συμμετοχής στους γηγενείς της από ό,τι στους ξένους. Συγκεκριμένα, οι Γάλλοι διεθνείς και ντόπιοι παίκτες της ομάδας του Τόνι Πάρκερ κατέλαβαν το 53% του συνολικού χρόνου συμμετοχής, κάνοντάς την την εξαίρεση του κανόνα.
Πίσω της βρίσκονται η Ζαλγκίρις Κάουνας με 49%, που εδώ και χρόνια στηρίζει συστηματικά το λιθουανικό μοντέλο, και ο Ερυθρός Αστέρας με 48%, διατηρώντας και εκείνος μία σύνδεση με τον τοπικό κορμό.
Οι ελληνικές ομάδες δεν καταφέρνουν να ξεφύγουν από την πανευρωπαϊκή τάση. Ο Ολυμπιακός βρίσκεται στην 16η θέση, με τους Έλληνες παίκτες να παίζουν μόλις το 11% των συνολικών λεπτών, παρά το γεγονός ότι διαθέτει στο ρόστερ του παίκτες όπως ο Παπανικολάου, ο Λαρεντζάκης και ο Π. Κασελάκης. Η χρήση τους είναι περιορισμένη, ιδιαίτερα στα ματς υψηλής έντασης και σημασίας.
Ο Παναθηναϊκός είναι στη 12η θέση, με 25% συμμετοχή Ελλήνων, ένα ποσοστό μεν υψηλότερο, αλλά που και πάλι αποκαλύπτει ότι η ομάδα του Εργκίν Αταμάν στηρίχθηκε κυρίως σε ξένους για να επιστρέψει στην αγωνιστική ελίτ.
Αξίζει να σημειωθεί πως στους γηγενείς παίκτες δεν περιλαμβάνονται οι νατουραλιζέ, δηλαδή όσοι έχουν πολιτογραφηθεί αλλά δεν έχουν γεννηθεί ή αναδειχθεί στη χώρα που εκπροσωπούν.
Το πιο εντυπωσιακό στατιστικό έρχεται από τη Μπασκόνια, η οποία δεν έδωσε ούτε ένα λεπτό συμμετοχής σε Ισπανό παίκτη καθ’ όλη τη διάρκεια της σεζόν! Μια ομάδα με σπουδαία παράδοση στην ισπανική λίγκα ACB, που φέτος μετατράπηκε ουσιαστικά σε ομάδα «λεγεωνάριων».
Τα δεδομένα αυτά αντικατοπτρίζουν μια ευρύτερη πραγματικότητα: η Euroleague έχει γίνει πρωτάθλημα για παίκτες που κυρίως δεν έχουν καμία σύνδεση με την κουλτούρα και την ταυτότητα των ομάδων που εκπροσωπούν. Οι σύλλογοι στοχεύουν ξεκάθαρα στην άμεση επιτυχία και επενδύουν σε έμπειρους ξένους ή διεθνείς αστέρες, με τους γηγενείς να έχουν ρόλο είτε υποστηρικτικό είτε περιστασιακό.
Αυτό όμως δημιουργεί ερωτήματα για το μέλλον της ανάπτυξης του εγχώριου ταλέντου και τη δυνατότητα των ευρωπαϊκών ομάδων να χτίζουν ρόστερ με μεγαλύτερη διάρκεια και ταυτότητα. Οι εξαιρέσεις όπως η Ζαλγκίρις και ο Ερυθρός Αστέρας αποδεικνύουν ότι μπορεί να υπάρχει ανταγωνισμός με έντονο τοπικό στοιχείο – αρκεί να υπάρχει σχέδιο και στήριξη.
Percentage of total minutes played by local players this #Euroleague regular season (naturalised played not considered local). pic.twitter.com/9Fwisa26rn
— Darius Garuolis (@DariusGaruolis) April 14, 2025
